Sözleşmeli personelin bakmakla mükellef oldukları kişilere refakat etmesi

Genel Müdürlüğünüz Devlet memuru veya 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki II sayılı cetvele tabi sözleşmeli statüdeki personelinizin anne veya babasının hastalanması durumunda görevli sayılarak refakat ettirilip ettirilemeyeceği hususunda görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 102 nci maddesi; memurların hizmet yılları itibariyle yıllık izinlerini nasıl ve ne şekilde kullanacaklarını, değişik 104 üncü maddesi; doğum, evlenme ve ölüm gibi hallerde ve bu hallerden başka mazerete dayalı verilecek mazeret izinlerinin süresini ve esaslarını, 105 inci maddesi; memurların hastalanmaları halinde verilecek hastalık izinlerini, değişik 108 inci maddesi ise; memurların bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa tutulmuş olası hallerinde, bu hallerini raporla belgelendirmeleri şartıyla verilecek aylıksız izinlerle, bazı durumların gerçekleşmesi halinde verilecek aylıksız izinlerin süre ve esaslarını hükme bağlamış olup, refakat halinde memurlara verilecek refakat izni ayrı bir izin hakkı şeklinde düzenlememiştir.

19.1.1983 gün ve 8/6022 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinin 27 nci maddesinin ikinci fıkrasında "Hastanın tedavi edilmek üzere başka bir yere gönderilmesi sırasında yanında bir kimsenin bulundurulmasının zorunlu olduğu hastayı gönderen sağlık kurumu veya kuruluşunun raporunda belirtildiği takdirde, hastaya biri eşlik ettirilir. Eşlik eden kimseye de memurun bağlı olduğu kurumca, "Harcırah Kanunu" hükümleri dairesinde yolluk ve gündelik verilir" hükmü bulunmaktadır. Ayrıca 6245 sayılı Harcırah Kanununun 20 nci maddesi ile de refakatçiye harcırah ödenmesi hükme bağlanmıştır. Ancak zikredilen mevzuat hükümleri ile refakatçi memura bu gerekçeyle izin verilmesi hususunda özel bir düzenlemeye gidilmiş olmayıp, sadece konunun mali yönünün ortaya konulduğu açıktır.

Diğer taraftan; sözleşmeli personele ilişkin olarak 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58'inci maddesinde; "Bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır." hükmüne yer verilmiş olup mezkur Kararnamede refakat izniyle ilgili herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamaların birlikte değerlendirilmesi neticesinde; refakat izni 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda Devlet memurları için bir hak olarak düzenlenmemiş olup, uygulamaya ilişkin hususların mezkur Kanunun 108'inci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde ele alınması gerektiği düşünülmektedir.