Memurun yazdığı kitapta kurum ismini ve unvanını kullanabileceği
657 sayılı Kanunda Devlet memurunun kitabın yazarı olarak ismi ile birlikte kariyer unvanının ve görev yaptığı kurumun adının kullanılması hususunda herhangi bir yasal engel bulunmadığına ilişkin
Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığında sigorta müfettişi olarak görev yaptığınızı
sigorta mevzuatıyla ilgili olarak yazmış olduğunuz kitapta çalıştığınız kurum
adıyla unvanınızın kitap kapağında kullanıp kullanamayacağınız hususunda görüş
talep eden ilgi dilekçe incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 28 inci maddesinde;
"Memurlar Türk Ticaret Kanuna göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını
gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev
alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya
komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumlarını
temsilen alacakları görevler hariç)." hükmü yer almaktadır.
Ticaret sicili Nizamnamesinin 14 üncü maddesinde "Türk Ticaret Kanununun
12 nci maddesinde tarif edilen ticarethane veya fabrikalar ile 13 üncü maddesinde
tarif edilen ticari şekilde işletilen diğer müesseseler ticari işletmedir.
Bir gelir sağlamayı hedef tutmıyan veya devamlı olmıyan faaliyetlerle Türk Ticaret
Kanununun 17 nci maddesinde tarif edilen esnaf faaliyeti sınırlarını aşmıyan
faaliyetler ticari işletme sayılmaz."denilmektedir.
6762 sayılı Türk Ticaret Kanununda bir ticari işletmeyi,kısmen dahi olsa kendi
adına işleten kimseye tacir deneceği, ister gezici olsunlar,ister bir dükkanda
veya bir sokağın muayyen yerlerinde sabit bulunsunlar,iktisadi faaliyeti nakdi
sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına dayanan ve kazancı ancak geçimini sağlamaya
yetecek derecede az olan sanat ve ticaret sahipleri tacir değil "esnaf"
sayılacağı hükme bağlanmıştır.
5846 Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 1 inci maddesinde " Bu Kanunun
amacı, fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri
icra eden veya yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan
fonogram yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların
ve radyo-televizyon kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını
belirlemek, korumak, bu ürünlerden yararlanma şartlarını düzenlemek, öngörülen
esas ve usullere aykırı yararlanma halinde yaptırımları tespit etmektir."
hükmü, 18 inci maddesinde "Bir eserin yapımcısı veya yayımcısı, ancak eserin
sahibi ile yapacağı sözleşmeye göre mali hakları kullanabilir." hükmü
yer almaktadır.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; gizli bilgileri bulundurmamak
koşuluyla, Devlet Memurunun 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında
her türlü eser çıkarabileceği değerlendirilmekle birlikte, 657 sayılı Kanunda
Devlet memurunun kitabın yazarı olarak ismi ile birlikte kariyer unvanının ve
görev yaptığı kurumun adının kullanılması hususunda herhangi bir yasal engel
bulunmadığı ve bu tür faaliyetlerin 657 sayılı Kanununa ve ilgili diğer mevzuata
aykırılık teşkil etmeyeceği düşünülmektedir.