Sözleşmeli personelin sendikalara üye olması

22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesinde "Sözleşmeli personelin herhangi bir sendikaya üye olması, sendikal faaliyette bulunması, grev kararı vermesi, bu yolda propaganda yapması, herhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılması, desteklemesi veya teşvik etmesi yasaktır." hükmü yer almaktadır.
18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının "Toplu iş sözleşmesi" başlıklı 53 üncü maddesinin 23/7/1995 tarihli ve 4121 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değişik 3 üncü fıkrasında "128 inci maddenin ilk fıkrası kapsamına giren kamu görevlilerinin kanunla kendi aralarında kurmalarına cevaz verilecek olan ve bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları ile 54 üncü madde hükümlerine tabi olmayan sendikalar ve üst kuruluşları, üyeleri adına yargı mercilerine başvurabilir ve İdareyle amaçları doğrultusunda toplu görüşme yapabilirler." Hükmü ile, 3/10/2001 tarihli ve 4709 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle değişik "Sendika kurma hakkı" başlıklı 51 inci maddesinde "Çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir." hükmüne yer verilmek suretiyle kamu çalışanlarımızın sendika kurabilmeleri ve kurulmuş bulunan sendikalara üye olmaları yolu açılmıştır.
Kamu çalışanlarının sendikal haklarının kullanımını düzenleyen 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu 2001 yılında yürürlüğe konulmuştur. Bahse konu Kanunun "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinin ( a ) bendinde "kamu görevlisi", "Kamu kurum ve kuruluşlarının işçi statüsü dışındaki bir kadro veya pozisyonunda daimî suretle çalışan, adaylık veya deneme süresini tamamlamış kamu görevlileri" olarak tanımlanmış olup, tanımda geçen "işçi statüsü dışındaki bir kadroda", "daimi surette çalışma", "adaylık süresini tamamlama" unsurlarının memurlar için söz konusu olduğu göz önüne alındığında, mezkur tanıma göre "işçi statüsü dışındaki bir pozisyonda", "daimi surette çalışma" "deneme süresini tamamlama" unsurlarının kamu çalışanları içerisinde 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sözleşmeli personel statüsünde istihdam edilenlerle ilgili olduğu görülmektedir.
Bu hüküm ve açıklamalar ışığında gerek Anayasamızda yapılan değişiklik ve gerekse 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sözleşmeli personel olarak istihdam edilenlerin sendika kurmalarına ve sendikalara üye olmalarına engel bir durumun bulunmadığı, dolayısıyla daha önce sendika kurma ve sendikaya üye olma yasağı bulunan söz konusu personel hakkındaki düzenlemelerin de uygulanma imkanının kalmadığı mütalaa edilmektedir.