Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünün bağımsız işyeri sayılıp sayılamayacağı ile burada işyeri sendika temsilcisi seçilip seçilemeyeceği

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bünyesinde bir Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü bulunduğu ve bu birimde 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) bendi uyarınca sözleşmeli personel çalıştırıldığından bahisle bahse konu Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünün 4688 sayılı Kanun hükümlerine göre bağımsız işyeri sayılıp sayılamayacağı ile burada işyeri sendika temsilcisi seçilip seçilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşlerinin talep edildiği ilgi yazı incelenmiştir.
25/06/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinin (d) bendinde İşyeri, "Kamu hizmetinin yürütüldüğü yerleri, ?? ifade eder" şeklinde tanımlanmıştır.
Diğer taraftan aynı Kanunun "İşyeri sendika temsilcileri" başlıklı 23 üncü maddesinde "İşyerlerinde kamu görevlilerinden en çok üye kaydetmiş sendika işyeri temsilcisi seçmeye yetkilidir.
??..
İşyerinde kamu görevlileri arasında en çok üye kaydetmiş sendikanın bulundurabileceği temsilci sayısı, işyerindeki kamu görevlisi sayısı 20-100 arasında ise en çok bir, 101-500 arasında ise en çok iki, 501-1000 arasında ise en çok üç, 1001-2000 arasında ise en çok beş, 2000'den fazla ise en çok yedidir??." hükmü yer almaktadır.
Bu hükümler ışığında; bahse konu Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünün, ancak diğer birimlerden bağımsız, ayrı bir işyeri olarak değerlendirilebilecek bir yerde hizmet yürütmesi kaydıyla 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu anlamında "işyeri" olarak değerlendirileceği, işyeri sendika temsilcisinin seçilebilmesi için ise o işyerinde kamu görevlileri sendikalarına üye olabilecek kamu görevlisi sayısının en az 20 olması gerektiği değerlendirilmektedir.

ÖZET: Yurtdışında yüksek lisans eğitimi için gönderilmesi nedeniyle mecburi hizmet yükümlülüğü bulunan personelin, uluslararası kuruluşlarda geçen hizmet süresinin mecburi hizmetinin kapsamı içerisinde değerlendirilmesinin mümkün olmadığına ilişkin 11/07/2008-13226
Müsteşarlığınız personelinin, bütçe imkanları ile lisansüstü öğrenim amacıyla 23 ay süreli yurtdışı eğitimine gönderildiği, mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ilgiliye Uluslararası Para Fonu (IMF) nda çalışmak üzere 3 yıl süreyle ayıksız izin verildiği ve bu sürenin daha sonra 1 yıl uzatıldığı, ilgilinin aylıksız izinli iken istifa ederek görevinden ayrılma talebinde bulunduğundan bahisle, personelin uluslararası kuruluşlarda geçen çalışma sürelerinin mecburi hizmetinden sayılıp sayılamayacağına ilişkin ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 77' inci maddesinde; "Yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda kurumlarının muvafakatı ile görev alacak memurlara, ilgili Bakanlığın teklifi ve Başbakanın izni ile (her üç yılda bir Başbakan'ın izni alınmak kaydıyla) memuriyeti süresince toplam yabancı memleketlerde on yıla, uluslararası kuruluşlarda yirmibir yıla kadar maaşsız izin verilebilir.
Yukarıdaki fıkraya göre izin alan memurların kadro ile ilişkileri devam eder ve yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda görevde geçen süreler için emeklilik hakları 5434 sayılı Kanunun 31 inci maddesi hükümlerine uyulmak kaydı ile saklı kalır.
Bu kimselerin görevlerine dönmek istemeleri halinde; bu Kanunun sınav veya seçme ile ilgili hükümleri dikkate alınmak suretiyle, yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda geçirdikleri hizmet sürelerinin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her 3 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde ve boş kadro bulunduğu takdirde değerlendirilir." hükmüne, 224' üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrasında ise; " Yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere 3 ay ve daha fazla süre ile dış memleketlere gönderilen memurlara gönderilme şekillerine bakılmaksızın yurtdışında kaldıkları sürenin iki katı kadar mecburi hizmet yüklenir.
Mecburi hizmet yükümlülüğünün 13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin a, b, d fıkraları kapsamına giren kurumlar arasında devri mümkündür. Mecburi hizmetle yükümlü bulunanlar, yarışma sınavına tabi tutulmaksızın atanırlar." hükmüne, 225' inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde "Atanıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmeti bitmeden ayrılmış veya bir ceza sebebiyle memurluktan çıkarılmış olanlar mecburi hizmetlerinin eksik kalan kısmı ile orantılı tutarı yüzde elli fazlasiyle ödemek zorundadırlar." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıdaki hükümler çerçevesinde, yurtdışında yüksek lisans eğitimi için gönderilmesi nedeniyle mecburi hizmet yükümlülüğü bulunan personelin, uluslararası kuruluşlarda geçen hizmet süresinin mecburi hizmetinin kapsamı içerisinde değerlendirilmesinin mümkün olmadığı mütalaa edilmektedir.