Kaldırılan belediyelerden nakledilen işçilerin toplu sözleşmelerden faydalanması

Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerden il özel idaresine veya belediyelere devredilmesi gereken personelden vali tarafından merkezi idare kuruluşlarının taşra teşkilatının boş kadrolarına atanan işçilerin yeni işyerlerinde yürürlükte olan bir toplu iş sözleşmesi bulunması halinde taraf işçi sendikasına üye olunması veya dayanışma aidatı ödenmesi suretiyle ilgililer hakkında yürürlükteki toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağı hakkında görüş talep edilen yazı incelenmiştir. Bilindiği üzere 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun?un Geçici 2 nci maddesinin dördüncü fıkrasında: ?Bu Kanun uyarınca mahalleye veya köye dönüşen belediyelerin personel devri, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun ek 2 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre yapılır...? hükmüne yer verilmiş, beşinci fıkrasında; tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerin mevcut personelinin katılacakları belediyeye, büyükşehir belediyesine veya ilgili il özel idaresine bildirileceği hükme bağlanmış, altıncı fıkrasında ise; ?Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerden il özel idaresine veya belediyelere devredilmesi gereken personel, ihtiyaç duyulması halinde kazanılmış hak aylık dereceleri dikkate alınmak kaydıyla diğer belediyelere veya vali tarafından merkezi idare kuruluşlarının taşra teşkilatının boş kadrolarına atanabilir. Bu personelin atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mali hakları toplamının net tutarı, eski kadrosunda en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mali hakları toplamı net tutarından az olması halinde, aradaki fark atandıkları kadrolarda kaldıkları sürece hiçbir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir.? denilmektedir. Diğer taraftan, 5747 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi ile atıf yapılan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun ek 2 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında ise: ?Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hizmet alanlarında ilgili mevzuatı uyarınca ihdası ya da vizesi yapılmış sürekli işçi kadrolarında veya geçici iş pozisyonlarında 4857 sayılı İş Kanununa göre çalışmakta olanlar ise mevcut kadro ve pozisyonları ile birlikte büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşuna devredilir. Devredilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları, devir işleminden önce haklarında uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesi veya bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmeye devam olunur. Pozisyon değişikliği hali dahil yapılacak bu devir işlemi, ücret ile diğer malî ve sosyal haklarda değişiklik yapılmasına hak kazandırmaz ve başka bir toplu iş sözleşmesinin uygulanmasını isteme hakkını vermez. Devir işleminden sonra yapılacak toplu iş sözleşmelerine ise bu işçilerin mevcut ücret ile diğer malî haklarında diğer işçiler için kararlaştırılacak artış oranı veya miktarını geçecek şekilde artış öngören ya da diğer işçilerden farklı yeni malî ve sosyal haklar verilmesini sağlayacak hükümler konulamaz.?denilmektedir. Ayrıca, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununun 9 uncu maddesinin iki ve üçüncü fıkralarında; ?Toplu iş sözleşmesinin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar ise üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanırlar. Toplu iş sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye bulunmayanlar, sonradan işyerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye bulunup da ayrılanlar veya çıkarılanların toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri, toplu iş sözleşmesinin tarafı işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır. Bu hususta işçi sendikasının muvafakatı aranmaz. Dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinden yararlanma talep tarihinden geçerlidir.? hükmü yer almaktadır. Bu maddeye göre toplu iş sözleşmesinden yararlanmak isteyen kişiler; ya toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üye olacak yada sendikaya üye olmadan dayanışma aidatı ödemek koşuluyla yararlanabileceklerdir. Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde, tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerden 5747 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesinin 6 ncı fıkrası kapsamında il özel idaresine veya belediyelere devredilmesi gereken personelden vali tarafından merkezi idare kuruluşlarının taşra teşkilatının boş kadrolarına atanan işçilerin mali ve sosyal hakları ile tayin, görevlendirme, izin, sigorta v.s. gibi işlemlerinin genel hükümlere göre belirleneceği, bu kapsamda yeni işyerlerinde yürürlükte olan bir toplu iş sözleşmesi bulunması halinde taraf işçi sendikasına üye olunması veya dayanışma aidatı ödenmesi suretiyle ilgililer hakkında yürürlükteki toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir.