657 sayılı Kanunun 36 A/1 uygulaması
Memuriyette iken avukatlık stajını yapan ilgilinin, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 72 nci maddesine 22.1.1986 tarih ve 3265 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile eklenen ek birinci fıkradaki şartların gerçekleşmesi halinde stajının geçerli olabileceği ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 36 ncı maddesinin (A)/l bendi çerçevesinde değerlendirilebileceği hk.
Avukatlık stajı sebebiyle uygulanması gereken kademe ilerlemesine ilişkin tereddütleri içeren ilgi yazınız incelenmiştir. 1136 sayılı Avukatlık Kanununun stajda aranacak şartlan düzenleyen 16 ncı maddesinde "Bu Kanunun 3 ncü maddesinin (a), (b) ve (e) bentlerinde yazılı şartlan haiz olanlar ve 5 inci maddede gösterilen engeli bulunmayanlar staj yapacakları yer barosuna bir dilekçe ile başvururlar." hükmü, Avukatlığa kabul şartlarını düzenleyen 3 üncü maddesinin (e) fıkrasında "Bu Kanuna göre avukatlığa engel bir hali olmamak gerekir." hükmü, Avukatlığa Kabulde Engeller'i düzenleyen 5 inci maddesinin (d) fıkrasında "Avukatlık mesleği ile birleşmeyen bir işle uğraşmak" hükmü bulunmakta olup, Avukatlıkla birleşemeyecek İşleri düzenleyen 11 inci maddede de "Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülen hiç bir hizmet ve görev, sigorta prodüktörlüğü, tacirlik ve esnaflık veya mesleğin onuru ile bağdaşması mümkün olmayan her türlü iş avukatlıkla birleşemez." hükmü, stajın yapılması ve stajyerin ödevleri başlıklı 23 üncü maddesinde, stajın kesintisiz yapılacağı hükmi yer almaktadır. Bu hükümle uyarınca avukatlık stajı yaparken ilgililerin aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığı görülen başka bir işle uğraşmalarına imkan bulunmamakta, bu cümleden olarak da ilgililerin memurlukla birlikte staj yapabilmeleri mümkün bulunmamakta olup, buna uymayanlarla ilgili müeyyideler Avukatlık Kanununda öngörülmüştür. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak çalışan memurların çalışma şekilleri, yapabilecekleri ve yapamayacakları işler anılan Kanunda belirlenmiştir. Avukatlık Stajının sürekli yapılacak olması ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda avukatlık stajının yapılabilmesi için memura izin verileceğini öngören bir hükmün bulunmaması sebebiyle bu iki görev Devlet Memurları Kanunu açısından da birlikte yürütülebilen bir görev olmamaktadır. Ancak ilgi yazınız ve eklerinden ilgilinin Avukatlık staj süresinin bir bölümünde memur olmasına rağmen stajını tamamladığı ve herhangi bir müeyyide uygulanmadığı anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, 1136 sayılı Kanundaki avukatlıkla birleşen işler arasında Devlet Memurları Kanununa tabi personel istihdam edilen bazı görevler de bulunmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin (A) Ortak Hükümler Bölümü (1) inci bendinde "Avukatlık stajım açıkta iken yapanlara iki, memuriyette iken yapanlara bir kademe ilerlemesi uygulanır." hükmü bulunmakta olup, istisnalar dışında esasen memuriyetle birlikte staj yapılmasına imkan bulunmadığından açıkta ya da memuriyetten ayrılarak avukatlık stajı yapanlara iki kademe, memuriyetle birlikte staj yapanlara da memur olmasından dolayı alacağı bir kademe de gözönünde bulundurularak bir kademe ilerlemesi yapılması öngörülmüştür.
İlgi yazınıza konu teşkil eden personelin ise stajın bir kısmını açıkta bir kısmını da memuriyette iken yapmış olduğu ve Türkiye Barolar Birliği Başkanlığının yazınız ekinde yer alan 4.7.1996 tarihli yazısından, hakkında 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 72 nci maddesinin (a) fıkrasına göre işlem yapılması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu itibarla, ilgilinin stajının ancak, sözkonusu 72 nci maddeye 22.1.1986 tarih ve 3265 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen ek birinci fıkradaki şartların gerçekleşmesi halinde geçerli olabileceği ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" Bölümü (A)/l bendi çerçevesinde değerlendirilebileceği mütalaa olunmaktadır.