Sendikal izinlere ilişkin
İşyeri sendika temsilcilerinin hakları ve sendika ve şube yöneticilerinin kapsamına ilişkin
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 18 inci maddesinde sözü
edilen işyeri sendika temsilcileri ile sendika ve şube yöneticilerinin hangi
durumlarda işyerlerinin değiştirilebileceği, sendikalar tarafından il ve ilçelerde
açılan temsilciliklerde görev yapan temsilcilerin 4688 sayılı Kanunun 18 ve
23 üncü maddeleri ile işyeri sendika temsilciliğine seçilenlere tanıdığı haklardan
faydalanıp faydalanamayacağı ve ?sendika ve şube yöneticileri? ifadesinden sendikanın
zorunlu organlarına (yönetim, denetim, disiplin kurulları, diğer organlar) seçilenlerin
tamamının mı anlaşılması gerektiği hususlarına ilişkin ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 5198 sayılı
Kanunla değişik 18 inci maddesinde, ? Kamu görevlileri, iş saatleri dışında
veya işverenin izni ile iş saatleri içinde sendika veya konfederasyonların bu
Kanunda belirtilen faaliyetlerine katılmalarından dolayı farklı bir işleme tâbi
tutulamaz ve görevlerine son verilemez.
Kamu işvereni, işyeri sendika temsilcisi ile sendika ve sendika şube yöneticilerinin
işyerini haklı bir sebep olmadıkça ve sebebini açık ve kesin şekilde belirtmedikçe
değiştiremez.
Kamu işvereni kamu görevlileri arasında sendika üyesi olmaları veya olmamaları
nedeniyle bir ayırım yapamaz.
Sendika veya konfederasyonu ilk genel kurula kadar sevk ve idare edecek yönetim
kurulu üyeleri, genel kurulda yönetim kuruluna seçilenler ile sendika şube yönetim
kurulu üyeleri seçildikleri tarihten itibaren durumlarını en geç otuz gün içinde
kurumlarına yazılı olarak bildirirler. Söz konusu yöneticiler seçildikleri tarihten
itibaren otuz gün içerisinde sendika tüzüğünde belirtilen hükümlere göre, ayrıca
yazılı talepte bulunmaları halinde bu görevleri süresince aylıksız izine ayrılırlar.
Talepte bulunmayanlar ise kurumlarındaki görevlerine devam ederler. İzine ayrılmayan
yönetim kurulu üyeleri haftada bir gün kurumlarından izinli sayılırlar.?denilmekte
olup, 23 üncü maddesinde de, ?İşyerlerinde kamu görevlilerinden en çok üye kaydetmiş
sendika işyeri temsilcisi seçmeye yetkilidir.
Sendika temsilcileri, işyerlerinde, üyelerinin işveren veya işyeri ile ilgili
sorunlarını dinlemek, ilgili yerlere iletmek ve sendika ile işveren arasında
iletişim sağlamak amacıyla, sendikaların tüzüklerinde belirtilen yetkili kurullar
tarafından bir genel kurul dönemi için işyerinden seçilirler.
İşyerinde kamu görevlileri arasında en çok üye kaydetmiş sendikanın bulundurabileceği
temsilci sayısı, işyerindeki kamu görevlisi sayısı 20-100 arasında ise en çok
bir, 101-500 arasında ise en çok iki, 501-1000 arasında ise en çok üç, 1001-2000
arasında ise en çok beş, 2000'den fazla ise en çok yedidir. Bu temsilcilerden
biri sendika tarafından baş temsilci olarak görevlendirilebilir. İşyeri sendika
temsilcileri bu görevlerini işyerinde, haftada iki saat olmak üzere yerine getirirler.
Temsilciler bu sürede izinli sayılırlar.
Kamu işvereni, yönetim ve hizmetin işleyişini engellemeyecek biçimde sendika
temsilcilerine çalışma saatleri içinde ve dışında görevlerini yapabilmeleri
için imkânlar ölçüsünde kolaylıklar sağlar.? hükümleri yer almaktadır.
Bu hükümler uyarınca;
1- İşyeri sendika temsilcisi ile sendika ve sendika şube yöneticilerinin işyeri
değişikliğini, mevzuat açısından zorunlu olan durumlar çerçevesinde keyfiliğe
sebebiyet vermeyecek şekilde her kurum ve kuruluşun takdir etmesi gerektiği,
işyeri değişikliğine ilişkin işlemin haklı bir sebebe dayanıp dayanmadığının
nihai olarak yargı denetimine konu edilebileceği,
2- 4688 sayılı Kanunun 18 ve 23 üncü maddelerinde işyeri sendika temsilciliğine
ve sendika ve konfederasyon yönetim kurulu üyeliklerine seçilenlere tanınan
haklardan, sendikalar tarafından il ve ilçelerde açılan temsilciliklerde görev
yapan temsilcilerin faydalanamayacağı,
3-?Sendika ve şube yöneticileri? ifadesinin sendika ve konfederasyonlara yönetim
kurulu üyesi olarak seçilen yöneticileri kapsayacağı, denetim ve disiplin kurulu
üyeliklerine seçilenleri kapsamayacağı,
mütalaa edilmektedir.