Refaket izniverilemsinde raporun niteliği
Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının, sigortalı çalışanlar için düzenlenen geçici iş göremezlik belgesinin üzerine düzenlenip düzenlenemeyeceği ile Devlet memurunun birinci derece yakınlarının sağlık hizmeti sunucularında gördükleri tedavileri esnasında Devlet memurunun tek hekim raporuna istinaden söz konusu kişilere refakat edip edemeyeceği hk.(18/05/2012-8328)
Kanun / Madde(ler) 657 / 105, 125
Tarih : 18/05/2012
Kaynak 33 sayılı bülten 213. sayfa
1) Bakanlığınıza bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan Devlet memurlarına
verilen hastalık raporlarının, sigortalı çalışanlar için düzenlenen geçici iş
göremezlik belgesinin üzerine düzenlenip düzenlenemeyeceği,
2) Devlet memurunun birinci derece yakınlarının sağlık hizmeti sunucularında gördükleri tedavileri esnasında Devlet memurunun hekim raporuna istinaden söz konusu kişilere refakat edip edemeyeceği ile refakat edecek hastada yaş sınırlamasının bulunup bulunmadığı,
hususunda görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
1) Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 105 inci maddesinin altıncı fıkrasında; "Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır.
29/10/2011 tarihli ve 28099 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının nasıl düzenlenmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamakta olup, mezkur Yönetmeliğin 11 inci maddesinde; "(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatı çerçevesinde işlem yapılır." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 28/08/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği"nin "Tanımlar" başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ff) bendinde sağlık raporunun "Uzman hekim raporunu/sağlık kurulu raporunu"; (gg) bendinde Uzman hekim raporunun "İlgili tek uzman hekim tarafından düzenlenen başhekimlik mührü ve ıslak imza onayı bulunan sağlık raporunu,"; (ğğ) bendinde ise Sağlık kurulu raporunun "İlgili daldan üç uzman hekimin katılımıyla, aynı daldan üç uzman hekim bulunmaması hâlinde ise ilgili dal uzmanı ile birlikte öncelikle bu uzmanlık dalına en yakın uzmanlık dalından olmak üzere başhekimin seçeceği diğer dallardan uzman hekimlerin katılımı ile en az üç uzman hekimden oluşan sağlık kurullarınca düzenlenen, başhekimlik mührü ve ıslak imza onayı bulunan sağlık raporunu," ifade edeceği belirtilmektedir.
Ayrıca, 17/08/2011 tarihli Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının yayınladığı duyuruda; "6111 sayılı Kanunun 107 nci madesi ile 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinde yer alan "Hastalık ve refakat izni" ne ilişkin değişiklikler yapılmış olup "Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirleneceği" hüküm altına alınmış ve söz konusu hükümler 25.02.2011 tarihinden itibaren geçerlidir.
Bu itibarla, Kurum mevzuatı gereği 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için "geçici iş göremezlik belgesi" düzenlenmeyecek ve istirahat raporları Kuruma gönderilmeyecektir.
İlgililerin istirahat raporlarına ait düzenlenmesi gereken belgelere ilişkin olarak Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığından bilgi alınması gerekmektedir." denilmektedir.
Geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi için gerekli olan belgelerden biri olan ve 27.06.2007 tarihli ve26565 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumları Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin ekinde örneği yer alan iş göremezlik belgesi 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için düzenlenmemektedir. İş göremezlik belgesi Devlet memurları için düzenlenmemekle birlikte, söz konusu belgede "birinci on güne kadar ayaktan istirahatler için doldurulacak bölüm", "ikinci on güne kadar ayaktan istirahatler için doldurulacak bölüm"lerin yer alması ve birinci on günlük istirahat süresi sonunda kontrol muayenesinin yapılıp yapılmayacağı hususunun belirtilmesi Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygunluk göstermekte olup, bu hususun Devlet memurlarına verilen hastalık raporların kontrolünü kolaylaştıracağı değerlendirilmektedir.
Bu itibarla,
- Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının nasıl düzenlenmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamakta olup, mezkur Yönetmeliğin 11 inci maddesinde bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatı çerçevesinde işlem yapılacağının belirtilmesi sebebiyle rapor örneğine ilişkin hususun sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği"nde ise uzman hekim raporu ile sağlık kurulu raporunun tanımları yapılarak söz konusu raporlarda bulunması gereken unsurlar belirtilmekte olup, Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının söz konusu unsurları içermesi gerektiği,
- her ne kadar Devlet memurları için iş göremezlik belgesinin düzenlenmesine ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına gönderilmesine gerek olmamakla birlikte, söz konusu belgenin formatının Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygunluk gösterdiği değerlendirilmekte olup, Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının iş göremezlik belgesi üzerine de düzenlenebileceği,
mütalaa edilmektedir.
2) Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrasında; "Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır." hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, 29/10/2011 tarihli ve 28099 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in 10 uncu maddesinde; "1) Memurlara 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrası uyarınca izin verilebilmesi için memurun; a) Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin, b) Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin, ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur.
(2) Birinci fıkra çerçevesinde düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi hâlinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katma kadar uzatılır.
(3) Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz.
(4) Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam süresi altı ayı geçemez.
(5) İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması hâlinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.
(6) Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük haklan korunur." hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla,
- Devlet memurlarının bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verileceği,
- 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrasında belirtilen haller dışında birinci derece yakınlarının sağlık hizmeti sunucularında gördükleri tedavileri sırasında Devlet memurunun söz konusu kişilere refakat etmesi halinde izin verileceğine dair herhangi bir hükmün 657 sayılı Kanunda bulunmaması sebebiyle, bahsi geçen durumda memura hekim raporuna istinaden refakat sebebiyle izin verilemeyeceği,
mütalaa edilmektedir.
2) Devlet memurunun birinci derece yakınlarının sağlık hizmeti sunucularında gördükleri tedavileri esnasında Devlet memurunun hekim raporuna istinaden söz konusu kişilere refakat edip edemeyeceği ile refakat edecek hastada yaş sınırlamasının bulunup bulunmadığı,
hususunda görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
1) Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 105 inci maddesinin altıncı fıkrasında; "Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır.
29/10/2011 tarihli ve 28099 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının nasıl düzenlenmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamakta olup, mezkur Yönetmeliğin 11 inci maddesinde; "(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatı çerçevesinde işlem yapılır." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 28/08/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği"nin "Tanımlar" başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ff) bendinde sağlık raporunun "Uzman hekim raporunu/sağlık kurulu raporunu"; (gg) bendinde Uzman hekim raporunun "İlgili tek uzman hekim tarafından düzenlenen başhekimlik mührü ve ıslak imza onayı bulunan sağlık raporunu,"; (ğğ) bendinde ise Sağlık kurulu raporunun "İlgili daldan üç uzman hekimin katılımıyla, aynı daldan üç uzman hekim bulunmaması hâlinde ise ilgili dal uzmanı ile birlikte öncelikle bu uzmanlık dalına en yakın uzmanlık dalından olmak üzere başhekimin seçeceği diğer dallardan uzman hekimlerin katılımı ile en az üç uzman hekimden oluşan sağlık kurullarınca düzenlenen, başhekimlik mührü ve ıslak imza onayı bulunan sağlık raporunu," ifade edeceği belirtilmektedir.
Ayrıca, 17/08/2011 tarihli Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının yayınladığı duyuruda; "6111 sayılı Kanunun 107 nci madesi ile 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinde yer alan "Hastalık ve refakat izni" ne ilişkin değişiklikler yapılmış olup "Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirleneceği" hüküm altına alınmış ve söz konusu hükümler 25.02.2011 tarihinden itibaren geçerlidir.
Bu itibarla, Kurum mevzuatı gereği 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için "geçici iş göremezlik belgesi" düzenlenmeyecek ve istirahat raporları Kuruma gönderilmeyecektir.
İlgililerin istirahat raporlarına ait düzenlenmesi gereken belgelere ilişkin olarak Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığından bilgi alınması gerekmektedir." denilmektedir.
Geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi için gerekli olan belgelerden biri olan ve 27.06.2007 tarihli ve26565 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumları Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin ekinde örneği yer alan iş göremezlik belgesi 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için düzenlenmemektedir. İş göremezlik belgesi Devlet memurları için düzenlenmemekle birlikte, söz konusu belgede "birinci on güne kadar ayaktan istirahatler için doldurulacak bölüm", "ikinci on güne kadar ayaktan istirahatler için doldurulacak bölüm"lerin yer alması ve birinci on günlük istirahat süresi sonunda kontrol muayenesinin yapılıp yapılmayacağı hususunun belirtilmesi Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygunluk göstermekte olup, bu hususun Devlet memurlarına verilen hastalık raporların kontrolünü kolaylaştıracağı değerlendirilmektedir.
Bu itibarla,
- Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının nasıl düzenlenmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamakta olup, mezkur Yönetmeliğin 11 inci maddesinde bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatı çerçevesinde işlem yapılacağının belirtilmesi sebebiyle rapor örneğine ilişkin hususun sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği"nde ise uzman hekim raporu ile sağlık kurulu raporunun tanımları yapılarak söz konusu raporlarda bulunması gereken unsurlar belirtilmekte olup, Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının söz konusu unsurları içermesi gerektiği,
- her ne kadar Devlet memurları için iş göremezlik belgesinin düzenlenmesine ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına gönderilmesine gerek olmamakla birlikte, söz konusu belgenin formatının Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygunluk gösterdiği değerlendirilmekte olup, Devlet memurlarına verilen hastalık raporlarının iş göremezlik belgesi üzerine de düzenlenebileceği,
mütalaa edilmektedir.
2) Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrasında; "Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır." hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, 29/10/2011 tarihli ve 28099 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in 10 uncu maddesinde; "1) Memurlara 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrası uyarınca izin verilebilmesi için memurun; a) Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin, b) Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin, ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur.
(2) Birinci fıkra çerçevesinde düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi hâlinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katma kadar uzatılır.
(3) Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz.
(4) Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam süresi altı ayı geçemez.
(5) İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması hâlinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.
(6) Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük haklan korunur." hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla,
- Devlet memurlarının bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verileceği,
- 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrasında belirtilen haller dışında birinci derece yakınlarının sağlık hizmeti sunucularında gördükleri tedavileri sırasında Devlet memurunun söz konusu kişilere refakat etmesi halinde izin verileceğine dair herhangi bir hükmün 657 sayılı Kanunda bulunmaması sebebiyle, bahsi geçen durumda memura hekim raporuna istinaden refakat sebebiyle izin verilemeyeceği,
mütalaa edilmektedir.