6111 sayılı Kanun ile yapılan önce yapılan özürlü memur sınavları

6111 sayılı Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yapılan değişiklikten önceki mevzuat uyarınca Bakanlığınızda yapılan özürlü memur alımı sınavları hakkında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği ilgide kayıtlı yazı ve eki incelenmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Sınav Şartı " başlıklı değişik 50 maddesinin mülga 3 ve 4 üncü maddelerinde "Özürlüler için sınavlar, özürlü kontenjanı açık olan kurum ve kuruluşlarca ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan sınavla eş zamanlı, böyle bir sınava ihtiyaç duyulmamışsa, özürlü kontenjanı açığı bulunduğu sürece ayrı zamanlı olmak üzere özür grupları ve ulaşılabilirlikleri gözönüne alınarak yapılır.
Özürlüler için sınavlar, özürlü grupları dikkate alınarak sınav sorusu hazırlamak ve değerlendirmek üzere özel sınav kurulu teşkil edilerek ayrı yapılır." hükümlere yer verilmiştir.

657 sayılı Kanunun "Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınmaları" başlıklı mülga 53 üncü maddesinde "Mevzuata uygun olmak kaydıyla; özürlülerin mesleklerine uygun münhal kadrolara atanması, mesleklerini icra veya infaza yardımcı araç ve gerecin kurumlarınca temin edilmesi esastır. Özürlülerin Devlet memurluğuna alınma şartları ile hangi işlerde çalıştırılacakları, mesleklerini icra ve infazda hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca temin edileceği, zihinsel özürlülerin hangi görevlere atanmasında asgari eğitim şartından istisna edileceği hususları Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca müştereken hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.
Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %3 oranında özürlü çalıştırmak zorundadır. %3'ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (taşra teşkilatı dahil) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.
Kurum ve kuruluşlar, çalıştırdıkları ve işten ayrılan özürlü personel sayısını üç ayda bir Devlet Personel Başkanlığına bildirmekle yükümlüdür. Bu Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlarda, ikinci fıkrada tespit edilen oranda özürlü personel çalıştırma yükümlülüğünün yerine getirilmesinin takip ve denetiminden Devlet Personel Başkanlığı sorumludur."ifadesi yer almaktadır.

Mezkur hüküm uyarınca 20/08/2004 tarihli ve 2004/7754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları ile Yapılacak Yarışma Sınavları Hakkında Yönetmelik 16/9/2004 tarihli ve 25585 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulmuş bulunmaktadır.

Anılan Yönetmeliğin, "Müracaat" başlıklı 11 inci maddesinde "Devlet Personel Başkanlığı'nca dönemler itibarıyla yapılacak sınav duyurularını müteakip, müracaatlar söz konusu duyuruda belirtilen ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına yapılacaktır. Müracaatlar sırasında ilgilinin beyanı esas alınarak, (Ek-I)'de yer alan "İş Talep Formu" ve son üç ay içerisinde çekilmiş bir adet orijinal vesikalık fotoğraf ile sağlık kurulu raporunun fotokopisi dışında başka hiç bir belge istenilmez.
Şahsen veya posta ile yapılacak müracaatlarda, istenilen belgeler en son müracaat tarihi mesai saati bitimine kadar ilgili kurumda olacak şekilde teslim edilir veya gönderilir." , "İş talep formlarının incelenmesi" başlıklı 12 inci maddesinde ise "İş talep formları, müracaat süresinin bitiminden itibaren 15 gün içinde personel işleriyle görevli birimce sınav duyurusunda belirtilen şartların mevcut olup olmadığı açısından incelenir. Şartları taşıyanlara fotoğraflı sınava giriş belgesi verilir. İş talep formlarındaki soruların bir veya birkaçını cevapsız bırakanlar ile şartları taşımadığı tespit edilenlere durumları bildirilir ve bunlara sınava giriş belgesi verilmez. Ancak, sınava giriş belgesi verilmiş olsa dahi, sınava giriş şartlarını taşımadığı sonradan tespit edilenlerin başvuruları ve sınavları geçersiz sayılır." ve "Başarı sırasına göre atanma" başlıklı maddesinde "20 nci maddede belirtilen süreler içinde müracaat edenlerin atamaları başarı listesindeki sıralamaya göre yapılır. Aynı puanı alan adaylar arasından diploması bir üst öğrenim olana, aynı öğrenim grubunda ise diploma tarihi itibarıyla önce mezun olmuş olana, bunun aynı olması halinde ise yaşı büyük olana öncelik tanınır. Söz konusu atamalar tamamlandıktan sonra duyuruda yer alan kadrolardan iki yıl içerisinde istifa, ölüm, memuriyetten çekilme ve benzeri bir sebeple boşalma olması halinde veya kontenjan açığı bulunduğu sürece, başarı sıralaması takip edilmek şartıyla yedeklerden atama yapılabilir."hükmü bulunmaktadır.
Anılan Yönetmeliğin eki "İş Talep Formu"nda açıklamalar bölümünde
"1- Bütün sorular tam ve açık olarak cevaplandırılacaktır.
2- Cevaplar seçme kutularına (X) koymak suretiyle belirtilecektir.
3- Soruların bir veya birkaçını cevapsız bırakanların talepleri dikkate alınmayacaktır.
4- Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenler hakkında Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanacaktır.
5- İş Talep Formuna (4,5x6) ebadında bir adet fotoğraf ve özürlü sağlık kurulu raporunun fotokopisi dışında hiçbir belge eklenmeyecektir.
6- İş Talep Formunda gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenlerin, kazanmış dahi olsalar sınavları geçersiz sayılarak atamaları yapılmayacak, ataması yapılmış olanların atamaları iptal edilecektir." denilmektedir.

Diğer taraftan, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun değişik 43 üncü maddesinin (b) bendi hükmü uyarınca yüksek öğrenim görenlerin kazandıkları unvanların aynı ve elde edilen hakların eşdeğer sayılması hususunda Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı yetkili kılınmıştır.

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının 15.09.1988 tarihli ve 68.46.1192 sayılı Kararında Fen veya Fen Edebiyat Fakültelerinin Biyoloji bölümlerinden mezun olanların biyolog unvanını kullanabilecekleri belirtilmektedir.
Ayrıca, 657 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; "Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hükmü yer almakta, memurların bir kurumdan diğer bir kuruma naklinin düzenlendiği 74 üncü maddesinin birinci fıkrasında ise; "Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan bir kadroya nakilleri mümkündür." denilmektedir.

657 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde geçen "nakil" ibaresinden memurun başka kurumlarda durumuna uygun bir kadroya sınava tabi tutulmaksızın naklen atanmasının anlaşılması gerektiği, aday memur iken KPSS sonucuna göre gerçekleştirilen merkezi yerleştirme işlemi neticesinde öğrenim durumları ya da kariyerleriyle ilgili bir kadroya yerleştirilenlerin atanmalarının ise 657 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde geçen "nakil" anlamında değerlendirilemeyeceği düşünülmektedir.

Söz konusu hükümlerin birlikte değerlendirilmesi neticesinde;
1- Sınavın yapıldığı tarihte meri mevzuat uyarınca yapılan özürlü memur sınavını kazanan halen kamu kurum ve kuruluşlarında aday veya asil memur olan kişilerin, 657 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde geçen "nakil" anlamında değerlendirilemeyeceği düşünüldüğünden 657 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi hükmü uyarınca kurumların muvafakati ile özürlü kadrolarına atanmasında mevzuata aykırı bir husus bulunmadığı,
2- 25/02/2011 tarihinden önce Bakanlığınızca yapılan özürlü personel alım ilanlarında İş Talep Formunda gerçeğe aykırı beyanda bulunan personel hakkında İş Talep Formunun açıklamalar bölümde yer alan hükümler çerçevesinde hareket edilmesi gerektiği,
3- Laborant kadrolarına mer'i mevzuat uyarınca laborant unvanını ihraz edenlerin atanabileceği, 2547 sayılı Kanunu 43 üncü maddesinin (b) bendi hükmü uyarınca Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının yer verilen Kararı uyarınca biyolog unvanını ihraz etmiş olan kişilerin laborant kadrolarında istihdamlarının uygun olmadığı,
mütalaa edilmektedir.