KİT'lerdeki personelin görevi ile bağdaşmayan davranışlar

Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejimini Düzenleyen 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aday memurlara ilişkin 54,55 ve 56 ncı maddelerinden de bahsederek, ilk defa açıktan işe alınan II sayılı Cetvele tabi sözleşmeli personelden, 6 aylık sözleşme dönemi içerisinde, sicil amirleri tarafından memuriyetle bağdaşmayan hal ve hareketleri ile göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin, 6 aylık süre beklemeksizin Banka ile ilişiğinin kesilip kesilmeyeceği, 6 aylık sözleşme süresi sonunda, sicil amirlerinin değerlendirmesine göre olumsuz sicil almaları durumunda, başka bir sicil amiri yanında çalıştırılmadan sözleşmesinin fesh edilip edilemeyeceği hususlarına ilişkin ilgi yazınız incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ?işe alınma? başlıklı 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında ?İlk defa açıktan işe alınacak sözleşmeli personel ile 6 aylık sözleşme yapılır. Bunların müteakip sözleşmeleri ile yıl içinde memur statüsünden sözleşmeli statüye geçenlerin sözleşmeleri bir kereye mahsus olmak üzere cari yıl sonuna kadar yapılır.? hükmü, ?özlük ve sicil dosyasının önemi? başlıklı 40 ıncı maddesinde ?Sözleşmeli personelin başarılarının tespitinde, emekliye sevk edilmelerinde veya sözleşmelerinin yenilenmesinde ya da yenilenmeyerek feshinde özlük ve sicil dosyaları başlıca dayanaktır.? Hükmü, ?sicil ve başarı değerlemesi sonucunda yapılacak işlem? başlıklı 43 üncü maddesinin (a) bendinde ?Sicil ve başarı değerlemeleri (D) düzeyinde olanlarla başka bir sicil amirinin yanında, bulundukları görevin temel ücreti tutarında bir ücretle altı ay daha denenmek üzere yeni bir sözleşme yapılır. Bu süre sonunda da sicil ve başarıları (D) düzeyinde olanların sözleşmeleri fesh edilir ve haklarında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunun hükümleri uygulanır.? hükmü, ?sözleşmenin feshi ve sona ermesi? başlıklı 45 inci maddesinde ise sözleşmeli personelin hangi hallerde sözleşmesinin feshedileceği sayılmış (a) bendinde ?İzinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün veya bir sözleşme dönemi içinde kesintili 10 gün göreve gelmemek?, (d) bendinde ?Bu Kanun Hükmünde Kararname ile sözleşme hükümlerine aykırı davranışlarda bulunmak?, (e) bendinde ise ?Sicil ve başarı değerlendirmeleri birbirini izleyen iki sözleşme döneminde (D) düzeyinde olmak? hükümlerine yer verilmiştir.

Mezkur Kanun Hükmünde Kararnamenin ?uygulamanın izlenmesi? başlıklı 58 inci maddesinin ikinci fıkrasında ?Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır? hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ?adayların yetiştirilmesi? başlıklı 55 inci maddesinde, aday memurların memur olarak atanabilmeleri için, bütün memurların ortak vasıfları ile ilgili temel eğitime, sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi tutulmaları ve başarılı olmalarının şart olduğu belirtilmiştir.

Mezkur Kanunun ?Adaylık devresi içinde göreve son verme? başlıklı 56 ncı maddesinin birinci fıkrasında ?Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin sicil amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir? hükmü, ?adaylık süresi sonunda başarısızlık? başlıklı 57 nci maddesinin birinci fıkrasında ise ?adaylardan en geç iki yıl içinde Devlet memuru olabilmeleri için olumlu sicil alamayanların sicil amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir. İlişikleri kesilenler ilgili kurumlarca derhal Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.? hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede 657 sayılı Devlet Memurları Kanunundaki gibi bir adaylık statüsünün öngörülmediği, ilk defa açıktan işe alınan II sayılı cetvele tabi sözleşmeli personelden, 6 aylık sözleşme dönemi içerisinde memuriyetle bağdaşmayacak hal ve hareketleri ile göreve devamsızlıkları tespit edilenler hakkında nasıl bir işlemin yapılacağı hususunda mezkur Kanun Hükmünde Kararnamenin ?sözleşmenin feshi ve sona ermesi? başlıklı 45 inci maddesinin (a) bendi ile (d) bendinde yer alan hükümler çerçevesinde işlem yapılabileceği değerlendirilmektedir.

Diğer taraftan, altı aylık sözleşme dönemi sonunda olumsuz sicil alınması halinde ise; 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yukarıda bahsedilen ?sicil ve başarı değerlemesi sonucunda yapılacak işlem? başlıklı 43 üncü maddesinin (a) bendi ile ?sözleşmenin feshi ve sona ermesi? başlıklı 45 inci maddesinin (e) bendinde yer alan hükümler çerçevesinde, sözleşmeli personelle başka bir sicil amirinin yanında, bulunduğu görevin temel ücreti tutarında bir ücretle altı ay daha denenmek üzere yeni bir sözleşme yapılması, bu süre sonunda da olumsuz sicil alması durumunda, sözleşmesinin feshedilerek hakkında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununu hükümlerinin uygulanması gerektiği mütalaa edilmektedir.