Demir yolları müfettişlerinin ek göstergeleri

................ tarafından Başbakanlık aleyhine Danıştay 5 inci Dairesinin 1994/292 esasında açılan davaya ait dilekçe incelenmiştir.

Davanın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 30 uncu maddesine dayanılarak 17.5.1971 tarih ve 7/2431 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile çıkartılan "Müfettiş Yardımcıları Özel Yeterlik Sınavı Yönetmeliği"nin 1 inci maddesindeki "Devlet Demir Yollarında yalnız İdarei Umumiye Müfettişleri" ifadesinin iptal edilmesi ile davacının yararlandırılmadığı Bakanlık müfettişleri ek göstergesinden yararlandırılmasına yönelik olarak açıldığı anlaşılmaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 30 uncu maddesinde "Bu Kanunun ek geçici 9 uncu maddesinde yazılı kurumlardan özel kanunlarla kurulmuş ve sermayesinin % 60 ından fazlası Hazineye ait olanların, mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alman genel müdürlük müfettiş yardımcıları, kendi özel kanunları çıkıncaya kadar Devlet Personel Başkanlığınca düzenlenecek özel yeterlik sınavı yönetmeliklerine göre yapılacak sınavda basan göstererek müfettişliğe atanmaları sırasında 36 ncı maddenin (A) bendinin 11 inci fıkrası ile Bakanlık müfettişlerine tanınan haklardan yararlanırlar.

Sözkonusu kurumlar müfettişlerinden bu unvanı ek geçici 28 inci maddede belirtilen şartlarla almış olanlar hakkında ek geçici 28 inci madde hükümleri uygulanır" hükmü yer almaktadır. Mezkur Kanunun Geçici 9 uncu maddesinde de 3659 ve 2847 sayılı Kanunların ek ve değişikliklerine tabi olan kurumlarda çalışan personelin aylıklarının bu kanuna göre tespit edileceği ve bu kurumlar için tespit edilen sınıflara giriş ve hizmette derece yükselmeleri ve kademe ilerlemeleri ile öğrenim derecelerine göre yükselebilecekleri en yüksek dereceler hususunda bu Kanunun ilgili hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

12.6.1971 tarih ve 13863 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Müfettiş Yardımcıları Özel Yeterlik Sınavı Yönetme!iği"nin 1 inci maddesinde "Bu Yönetmelik, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununu değiştiren 31.7.1970 gün ve 1327 sayılı Kanunun ek geçici 30 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmış olup, aynı kanunun ek geçici 9 uncu maddesinde sözü edilen, 3659 sayılı Kanunla ek ve değişikliklerine (Et ve Balık Kurumu ve Petrol Ofisi dahil) ve 2847 sayılı Kanunla ek ve değişikliklerine tabi kurumların teftiş kurullarında (Devlet Demiryollarında yalnız İdarei Umumiye Müfettişleri) çalışan müfettiş yardımcılarına uygulanır" denilmekte olup, sözkonusu yönetmelikte 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 9 uncu maddesine dahil kurumlar adına teftiş yetkisine sahip müfettişler tespit edilerek genel müdürlükler adına teftiş yetkisi teftiş kurulu müfettişlerine atfedilmiştir. Diğer taraftan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli I sayılı Ek Gösterge Cetvelinin l.Genel İdare Hizmetleri sınıfı (g) bölümünde "En az üç yıl süreli yükseköğrenim veren fakülte ve yüksekokulları bitirerek mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda (veya yüksek öğrenimli olup, özel kanunların öngördüğü şartlan taşıyanlardan en az sekiz yıl mesleki görev yaptıktan sonra yine bu kanunların öngördüğü usule göre seçilerek) alınan Başbakanlık, Bakanlık, Müsteşarlık, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Bağımsız Genel Müdürlük müfettişleri..." için ek gösterge tespit edilmiştir. Bu ek göstergelerden yararlanabilmek için kurumların teftiş kurulları tüzük veya yönetmeliklerine uygun olarak mesleğe özel yarışma sınavı ile girilip belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda müfettişliğin ihraz edilmesi gerekmekte olup, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 30 uncu maddesine göre daha önceden mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan müfettiş yardımcılarından hazırlanan "Müfettiş Yardımcıları özel Yeterlik Sınavı Yönetmeliğine göre başarı göstererek müfettişliğe atananlar da müfettiş haklarından yararlandırılmışlardır.

Ayrıca, davacı 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 28 inci maddesindeki, 36 ncı maddenin (A) bendinin 11 inci fıkrasında sayılan unvanları sözkonusu fıkrada belirtilen şartlarla kazanmamış olmakla beraber kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine dayanılarak almış bulunanların, intibakları yapılırken sözkonusu fıkrada belirtilen unvanları bu fıkrada gösterilen şekilde almış oldukları kabul edilmek suretiyle bir defaya mahsus işlem yapılacağı hükmüne istinaden müfettişlere uygulanan bir dereceden yararlandırılmıştır. Ek gösterge uygulaması ise, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesindeki bu hüküm ile ilişkili bulunmamakta olup, ayrıca şartları olan bir düzenleme olduğundan sözkonusu şartlara sahip bulunmayanların bu ek göstergelerden yararlanabilmeleri mümkün bulunmamaktadır.

Sonuç olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 9, 28 ve 30 uncu maddeleri ile 30 uncu maddeye göre çıkartılan yönetmelik hükümleri uyarınca davacının Bakanlık ve Genel Müdürlük müfettişlerinin bütün haklarından bu meyanda ek göstergelerinden yararlanması mümkün bulunmamakta olup, bu nedenle mesnetsiz davanın reddedilmesi gerektiği mütalaa edilmektedir.