İşçilerin kitlerde I-II sayılı cetvellere sınavsız atanamıyacağı

Toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanan işçi statüsündeki personelin toplu iş sözleşmesi kapsamı dışına alınarak 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli I ve II sayılı cetvelde yer alan unvanlı kadro veya pozisyonlara atanıp, Söz konusu Genel Müdürlüğün "Çalışma Esasları" dahilinde çalıştırılıp çalıştırılamayacağı ile mezkur Esaslar dahilinde görev yapan kapsam dışı personel hakkında görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin ilgili Esaslar da düzenleme yapılıp yapılamayacağı; yapılırsa görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarının hangi esaslar dahilinde yapılacağının sorulduğu ilgi yazı incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin (KHK) 1 inci maddesinde, bu KHK'nin 233 sayılı KHK'ye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları personelinin hizmete alınmalarını, görev ve yetkilerini, niteliklerini, atanma, ilerleme, yükselme, hak ve yükümlülükleriyle diğer özlük haklarını düzenlediği, 3/a maddesinde teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda hizmetlerin memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürüleceği, 3/b maddesinde, teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esaslarına göre yürütülmesi gereken aslî ve sürekli görevlerinin; genel müdür, genel müdür yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, müessese, bölge, fabrika, işletme ve şube müdürleri, müfettiş ve müfettiş yardımcıları ile ekli 1 sayılı cetvelde kadro unvanları gösterilen diğer personel eliyle gördürüleceği, bunlar hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hükümler dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanacağı, 3/e maddesinde ise işçilerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olmadığı hükme bağlanmış, yine mezkur Kararnamenin; 6, 7, 8 ve 58'inci maddelerinde de, sözleşmeli personelin yönetim kurulu kararı ile işe alınacağı, sözleşmeli statüde çalıştırılacak personelde aranacak genel şartlar ile ilaveten aranacak diğer özel şartların teşebbüs veya bağlı ortaklık yönetim kurullarınca çıkarılacak bir yönetmelikle tespit olunacağı, sözleşmeli personelin iş gereklerine uygun olarak yarışma ve yeterlik veya sadece yeterlik sınavına tabi tutulmak suretiyle işe alınacağı, teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda, memur statüsünden sözleşmeli statüye, sözleşmeli statüden memur statüsüne geçenlerle mecburi hizmetle yükümlü bulunanların ayrıca sınava tabi tutulmayacağı, 399 sayılı KHK'nin teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda uygulanması sırasında birliği sağlamak ve doğacak tereddütleri gidermekle Başkanlığımızın yetkili ve görevli olduğu, sözleşmeli personele ilişkin olarak mezkur Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Başkanlığımızın görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 15/03/1999 tarihli ve 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilerek 18/04/1999 tarihli ve 23670 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 21/09/2004 tarihli ve 2004/8246 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilen "Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik"in 2'nci maddesinde; bu Yönetmeliğin, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin eki (I) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kadrolarda, il özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelere ait memur kadrolarında, özelleştirme kapsam ve programında bulunan kuruluşlar da dahil olmak üzere kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarına ait memur kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilen personelin, müdür ve daha alt görevlere görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atamaları ile en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin unvan değişikliği mahiyetindeki asaleten atamaları hakkında uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2010 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman Programının Tespitine İlişkin 12/10/2009 tarihli ve 2009/15514 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar'ın 4'üncü maddesinde; teşebbüslerin, teşebbüs içi eleman nakli suretiyle personel ihtiyacını karşılanmasının mümkün olmadığı hallerde 2009 yılında ayrılan eleman sayısının (askerlik ve 4046 sayılı Kanunun 22'nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilenler hariç) en fazla yüzde on (%10)'u kadar personelin açıktan ve/veya naklen atanması, 2009 yılında ayrılan eleman sayısının (askerlik ve 4046 sayılı Kanunun 22'nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilenler hariç) en fazla yüzde on (%10)'u kadar personelin de, özelleştirme uygulamaları nedeniyle Devlet Personel Başkanlığına bildirilen nakle tabi personelden atanması, hususlarında kamu teşebbüsünün yönetim kurulu yetkili olduğu belirtilmiş, 5'inci maddesinde ise; uluslararası standartlar çerçevesinde istihdamına gerek görülen özel niteliklere sahip personelin, yeni üretim tesisi kurulması ve/veya yeni hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi halinde bu tesisler için gerekli personel, teşebbüslerin faaliyet alanının genişlemesi durumunda gerekli personel ve Ar-Ge faaliyetleri için istihdamı talep edilen personel talepleri öncelikli olarak 4'üncü madde kapsamında karşılanacağı, bu madde kapsamındaki ilave personel atamaları 2009 yılında ayrılan eleman sayısının (askerlik hariç) yüzde seksen (% 80)'ini geçemeyeceği ve personel maliyetleri kısmen veya tamamen uluslar arası kuruluşlarca karşılanan kamu iktisadi kuruluşları yüzde seksen (%80) kısıtlaması dışında olduğu ifade edilmiştir.

Bununla birlikte, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının istihdam konularının düzenlendiği mezkur kararnamenin "Sınavlar" başlıklı 7'nci maddesinde; açıktan atama yoluyla personel alımlarının, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve/veya Türkiye İş Kurumu ile Devlet Personel Başkanlığının yürürlükteki mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat uyarınca Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca yapılacak sınavlarda başarılı olanlar arasından, ilgili yönetmeliklerde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılarak gerçekleştirileceği ifade edilmiştir.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde 399 sayılı KHK' nın ek madde 1 ve geçici 9'uncu maddesi kapsamında yer alan (TPAO, BOTAŞ, KEGM, TEMSAN, TDİ) teşebbüsler hariç olmak üzere, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarında işçi statüsünde görev yapan ve toplu iş sözleşmesine tabi olan personelin, özel bir düzenleme olmadıkça, toplu iş sözleşmesi dışına çıkarılarak, kapsam dışı personel statüsüne alınamayacağı gibi, bunların memur veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesinin de mümkün bulunmadığı; "Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik"in, bu Yönetmelik kapsamında yer alan personel hakkında uygulanması gerektiği mütalaa edilmektedir.